Pięćdziesiątego dnia po swoim zmartwychwstaniu Pan Jezus zesłał Ducha
Świętego na Maryję i Apostołów zgromadzonych w Wieczerniku, wypełniając
tym samym swoją obietnicę: "Gdy przyjdzie Duch Pocieszyciel, którego Ja
wam poślę od Ojca, Duch Prawdy, który od Ojca pochodzi, On będzie
świadczył o Mnie" (J 15, 26). W dniu Pięćdziesiątnicy Kościół, ożywiony
Duchem Świętym, rozpoczyna przepowiadanie radosnej nowiny o zbawieniu
wszystkim narodom.
Zielone Świątki, bo tak brzmi popularna nazwa uroczystości,
to jedno z najstarszych świąt Kościoła, obchodzone już w czasach
apostolskich. Dzień ten posiadał wtedy praktycznie tę samą rangę, co
uroczystość Paschy. W pierwszych wiekach w wigilię tego święta udzielano
chrztu katechumenom. W średniowieczu istniał zwyczaj rzucania z sufitu
kościoła, w trakcie odprawiania Mszy świętej, róż i innych kwiatów
symbolizujących dary Ducha Świętego. W bazylikach i katedrach w czasie
uroczystości wypuszczano z klatek gołębie: symbol Ducha Świętego.
Kościół przypomina, że Pięćdziesiątnica jest wypełnieniem i zakończeniem
Świąt Paschalnych. Duch Święty - Nowe Życie w Chrystusie - był celem
całej działalności Chrystusa. Zgodnie z obietnicą, po wywyższeniu
Chrystusa na drzewie krzyża, gdy dostęp do Ojca został otwarty, a
dziecięctwo Boże stało się rzeczywistością, posłany zostaje Duch Ojca i
Syna, by prowadził dalej dzieło Jezusa.
W uroczystość Zesłania Ducha Świętego za pobożne i publiczne odmówienie całego hymnu: "O Stworzycielu Duchu, przyjdź..." można dostąpić odpustu zupełnego, pod zwykłymi warunkami.
przy tej okazji...
Odpusty w Kościele
Nauka o odpustach łączy się z tajemnicą Bożego Miłosierdzia. W
sakramencie pojednania grzesznik otrzymuje przebaczenie wyznanych
grzechów, za które szczerze żałuje. Dzięki temu może on osiągnąć wieczne
zbawienie.
Uzyskane przebaczenie nie uwalnia jednak od kar doczesnych (czasowych),
które spotykają nas za życia lub po śmierci w czyśćcu. Uwolnieniu od
tych kar służy właśnie obfity skarbiec odpustów Kościoła.
Odpust jest to darowanie przez Boga kary doczesnej za grzechy odpuszczone już co do winy.
Rozróżnia się odpusty cząstkowe i zupełne (zależnie od tego, w jakim
stopniu uwalniają nas od kary doczesnej). Odpusty te może zyskiwać każdy
ochrzczony po spełnieniu odpowiednich warunków dla siebie lub
ofiarowywać je za zmarłych.
Warunki uzyskania odpustu zupełnego:
- Brak jakiegokolwiek przywiązania do grzechu, nawet powszedniego
(jeżeli jest brak całkowitej dyspozycji - zyskuje się odpust cząstkowy)
- Stan łaski uświęcającej (brak nieodpuszczonego grzechu ciężkiego) lub spowiedź sakramentalna
- Przyjęcie Komunii świętej
- Odmówienie modlitwy (np. "Ojcze nasz" i "Zdrowaś Mario") w
intencjach Ojca Świętego (nie chodzi o modlitwę w intencji samego
papieża, choć i ta modlitwa jest bardzo cenna; modlitwa związana z
odpustem ma być skierowana w intencji tych spraw, za które modli się
każdego dnia papież. Intencje te są często ogłaszane, m.in. na naszych
stronach z kalendarzem na dany miesiąc)
- Wykonanie czynności związanej z odpustem
Ewentualna spowiedź, Komunia święta i modlitwa w intencjach Ojca
Świętego mogą być wypełnione w ciągu kilku dni przed lub po wypełnieniu
czynności, z którą związany jest odpust; między tymi elementami musi
jednak istnieć związek.
Po jednej spowiedzi można uzyskać wiele odpustów zupełnych, natomiast po
jednej Komunii świętej i jednej modlitwie w intencjach papieża - tylko
jeden odpust zupełny.
Kościół zachęca do ofiarowania odpustów za zmarłych (niekoniecznie muszą
być to osoby nam znane, nie musimy wymieniać konkretnego imienia -
wystarczy ofiarować odpust w intencji osoby zmarłej, która tego odpustu
potrzebuje).
Odpustów (zarówno cząstkowych, jak i zupełnych) nie można ofiarowywać za innych żywych.
Wybrane praktyki związane z uzyskaniem odpustu zupełnego:
- Adoracja Najświętszego Sakramentu przez co najmniej pół godziny (jeśli jest krótsza - odpust cząstkowy);
- Nawiedzenie jednej z czterech rzymskich bazylik patriarchalnych (św.
Piotra, św. Pawła za Murami, Matki Bożej Większej lub św. Jana na
Lateranie) i odmówienie w niej Ojcze nasz i Wierzę:
- w święto tytułu tej bazyliki,
- w jakiekolwiek święto nakazane (np. we Wniebowzięcie NMP),
- raz w roku w innym dniu wybranym przez wiernego;
- Przyjęcie błogosławieństwa udzielanego przez Papieża Urbi et Orbi (Miastu i Światu) - choćby tylko przez radio lub telewizję;
- Adoracja i ucałowanie Krzyża w trakcie liturgii Męki Pańskiej w Wielki Piątek;
- Odmówienie modlitwy Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu po
Komunii świętej przed obrazem Jezusa Chrystusa w każdy piątek Wielkiego
Postu oraz w Wielki Piątek (w pozostałe dni - odpust cząstkowy);
- Uczestnictwo w uroczystym zakończeniu Kongresu Eucharystycznego;
- Uczestnictwo w rekolekcjach trwających przynajmniej trzy dni;
- Publiczne odmówienie aktu wynagrodzenia Sercu Jezusowemu O Jezu Najsłodszy w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa (w inne dni - odpust cząstkowy);
- Publiczne odmówienie aktu poświęcenia rodzaju ludzkiego Chrystusowi Królowi O Jezu Najsłodszy, Odkupicielu w uroczystość Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata (w inne dni - odpust cząstkowy);
- Posługiwanie się przedmiotami pobożności (krucyfiksem, krzyżem,
różańcem, szkaplerzem, medalikiem), o ile zostały pobłogosławione przez
Papieża (ewentualnie - przez biskupa), po odmówieniu jakiejkolwiek
formuły wyznania wiary w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła
29 czerwca; jeśli przedmioty były pobłogosławione przez kapłana lub
diakona - odpust cząstkowy;
- Przyjęcie Pierwszej Komunii świętej lub pobożne uczestnictwo w takiej uroczystości;
- Sprawowanie i uczestnictwo we Mszy świętej prymicyjnej;
- Sprawowanie i uczestnictwo we Mszy świętej z okazji 25-, 50- i 60-lecia kapłaństwa;
- Odmówienie w całości (i bez przerwy) przynajmniej jednej części
różańca (pięciu dziesiątek) w kościele, kaplicy publicznej, w rodzinie,
wspólnocie zakonnej czy pobożnym stowarzyszeniu, połączone z
rozmyślaniem nad rozważanymi tajemnicami (odmówienie poza tymi miejscami
lub wspólnotami - odpust cząstkowy);
- Jednorazowe nawiedzenie kościoła, w którym trwa Synod diecezjalny;
- Pobożne odmówienie (śpiew) modlitwy Przed tak wielkim Sakramentem
podczas liturgii Wieczerzy Pańskiej po Mszy świętej (w Wielki Czwartek)
oraz w uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało); w
innym czasie - odpust cząstkowy;
- Publiczne odmówienie (śpiew) hymnu Ciebie Boga wysławiamy (Te Deum) jako podziękowanie za otrzymane łaski w ostatnim dniu roku (w innym czasie, nawet prywatnie - odpust cząstkowy);
- Publiczne odmówienie (śpiew) hymnu Przyjdź Duchu Święty (Veni Creator) w Nowy Rok i w uroczystość Zesłania Ducha Świętego (w pozostałe dni, nawet prywatnie - odpust cząstkowy);
- Odprawienie Drogi Krzyżowej po spełnieniu następujących warunków:
- odprawienie przed urzędowo erygowanymi stacjami Drogi Krzyżowej (np. w kościele, na placu przykościelnym);
- musi być 14 krzyżyków;
- rozważanie Męki i śmierci Chrystusa (nie jest konieczne rozmyślanie o poszczególnych tajemnicach każdej stacji);
- wymaga się przechodzenia od jednej stacji do drugiej (przy
publicznym odprawianiu wystarczy, aby prowadzący przechodził, jeśli
wszyscy wierni nie mogą tego czynić); jeśli ktoś z powodu słusznej
przyczyny (np. choroby, podróży, zamknięcia kościoła itp.) nie może
odprawić Drogi Krzyżowej wg podanych tutaj warunków, zyskuje odpust
zupełny po przynajmniej półgodzinnym pobożnym czytaniu lub rozważaniu
Męki Chrystusa
- Nawiedzenie kościoła parafialnego w święto tytułu lub w dniu 2 sierpnia, kiedy to przypada odpust "Porcjunkuli" po odmówieniu Ojcze nasz i Wierzę;
- Nawiedzenie kościoła i ołtarza w dniu nawiedzenia i odmówienie Ojcze nasz i Wierzę;
- Nawiedzenie kościoła lub kaplicy we wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych (2 listopada) i odmówienie tam Ojcze nasz i Wierzę;
- W dniach od 1 do 8 listopada za nawiedzenie cmentarza z równoczesną
modlitwą za zmarłych - codziennie odpust zupełny, który można ofiarować
wyłącznie za zmarłych (za nawiedzenie cmentarza w inne dni - odpust
cząstkowy również wyłącznie za zmarłych);
- Nawiedzenie kościoła lub kaplicy zakonników w święto ich założyciela i odmówienie tam Ojcze nasz i Wierzę;
- Odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych podczas liturgii Wigilii
Paschalnej w Wielką Noc lub w rocznicę swojego chrztu (jeśli przy pomocy
innej formuły w innym czasie - odpust cząstkowy)
Penitencjaria Apostolska poprzez dwa dekrety wydane w 2002 r. ustanowiła także odpusty związane z kultem Miłosierdzia Bożego:
Odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami (sakramentalna spowiedź,
Komunia eucharystyczna i modlitwa w intencjach Ojca Świętego) udziela
się w granicach Polski wiernemu, który z duszą całkowicie wolną od
przywiązania do jakiegokolwiek grzechu pobożnie odmówi Koronkę do
Miłosierdzia Bożego w kościele lub kaplicy wobec Najświętszego
Sakramentu Eucharystii, publicznie wystawionego lub też przechowywanego w
tabernakulum.
Jeżeli zaś ci wierni z powodu choroby (lub innej słusznej racji) nie
będą mogli wyjść z domu, ale odmówią Koronkę do Miłosierdzia Bożego z
ufnością i z pragnieniem miłosierdzia dla siebie oraz gotowością
okazania go innym, to pod zwykłymi warunkami również zyskują odpust
zupełny.
W innych zaś okolicznościach odpust będzie cząstkowy.
Udziela się odpustu zupełnego na zwykłych warunkach (spowiedź
sakramentalna, komunia eucharystyczna, modlitwa w intencjach papieskich)
wiernemu, który w II Niedzielę Wielkanocną, czyli Miłosierdzia Bożego, w
jakimkolwiek kościele lub kaplicy, z sercem całkowicie wolnym od
wszelkiego przywiązania do jakiegokolwiek grzechu, choćby powszedniego,
weźmie udział w pobożnych praktykach spełnianych ku czci Bożego
Miłosierdzia albo przynajmniej odmówi przed Najświętszym Sakramentem
Eucharystii, wystawionym publicznie lub ukrytym w tabernakulum, modlitwę
Ojcze nasz i Credo, dodając pobożne wezwanie do Pana Jezusa Miłosiernego (np. Jezu Miłosierny, ufam Tobie).
Udziela się odpustu cząstkowego wiernemu, który - przynajmniej z sercem
skruszonym - skieruje do Pana Jezusa Miłosiernego jedno z prawnie
zatwierdzonych pobożnych wezwań.
Ponadto marynarze, którzy wykonują swoje obowiązki na niezmierzonych
obszarach mórz; niezliczeni bracia, których tragedie wojenne, wydarzenia
polityczne, uciążliwe warunki naturalne i inne podobne przyczyny
zmusiły do opuszczenia rodzinnej ziemi; chorzy i ich opiekunowie oraz ci
wszyscy, którzy z uzasadnionej przyczyny nie mogą opuścić domów lub
wykonują pilnie potrzebne zadania dla dobra społeczności, mogą uzyskać
odpust zupełny w Niedzielę Miłosierdzia Bożego, jeśli wyrzekając się
całkowicie jakiegokolwiek grzechu, jak to zostało powiedziane powyżej, i
z zamiarem spełnienia - gdy tylko będzie to możliwe - trzech zwykłych
warunków, odmówią przed świętym wizerunkiem naszego Pana Jezusa
Miłosiernego modlitwę Ojcze nasz i Credo, dodając pobożne wezwanie do Pana Jezusa Miłosiernego (np. Jezu Miłosierny, ufam Tobie).
Gdyby nawet to nie było możliwe, tego samego dnia będą mogli uzyskać
odpust zupełny ci, którzy duchowo zjednoczą się z wiernymi,
spełniającymi w zwyczajny sposób przepisane praktyki w celu otrzymania
odpustu, i ofiarują Miłosiernemu Bogu modlitwę, a wraz z nią cierpienia
spowodowane chorobą i trudy swojego życia, podejmując zarazem
postanowienie, że spełnią oni trzy przepisane warunki uzyskania odpustu
zupełnego, gdy tylko będzie to możliwe.
Ponadto dla Polski zostały zatwierdzone także dwa dodatkowe odpusty zupełne:
- Uczestnictwo w nabożeństwie Gorzkich Żalów jeden raz w Wielkim Poście w jakimkolwiek kościele na terenie Polski;
- Nawiedzenie dowolnej bazyliki mniejszej w następujące dni:
- w uroczystość świętych Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca)
- w święto tytułu
- w dniu 2 sierpnia (odpust "Porcjunkuli")
- jeden raz w ciągu roku w dniu określonym według uznania
Odpusty cząstkowe:
O niektórych odpustach cząstkowych wspomniano już, wymieniając odpusty zupełne.
Są trzy ogólne warunki uzyskania odpustu cząstkowego:
- Wierny dostępuje odpustu cząstkowego, jeśli w czasie spełniania
swoich obowiązków i w trudach życia wznosi myśli do Boga z pokorą i
ufnością, dodając w myśli jakiś akt strzelisty, np. "Jezu Chryste,
zmiłuj się nad nami"
- Jeśli wierny powodowany motywem wiary przyjdzie z pomocą
potrzebującym współbraciom, pomagając im osobiście lub dzieląc się z
nimi swoimi dobrami, uzyskuje odpust cząstkowy
- Gdy wierny w intencji umartwiania się, odmówi sobie czegoś
godziwego, a przyjemnego dla siebie, uzyskuje odpust cząstkowy. Warunek
ten ma zachęcić wiernych do praktykowania dobrowolnych umartwień
Odpust cząstkowy jest związany z odmówieniem wielu znanych modlitw i
można go uzyskać wielokrotnie w ciągu dnia. Niektóre z modlitw
związanych z odpustem cząstkowym to:
Anioł Pański (lub Regina Caeli w Okresie Wielkanocnym); Duszo Chrystusowa; Wierzę w Boga; Psalm 130 (Z głębokości); Psalm 51 (Zmiłuj się...); odmówienie Jutrzni lub Nieszporów za zmarłych; Panie, Boże wszechmogący (modlitwa z Liturgii Godzin, Jutrznia w Poniedziałek II tygodnia psałterza); modlitwa św. Bernarda (Pomnij, o Najświętsza Panno Maryjo); Wieczny odpoczynek; Witaj, Królowo, Matko Miłosierdzia; Pod Twoją obronę; Magnificat;
odmówienie jednej z sześciu litanii zatwierdzonych dla całego Kościoła
(do Najświętszego Imienia Jezus, do Najświętszego Serca Pana Jezusa, do
Najdroższej Krwi Chrystusa Pana, Loretańskiej do NMP, do świętego Józefa
lub do Wszystkich Świętych); pobożne uczynienie znaku Krzyża świętego.
